سلسله نشست های حرفه ای پرستاری شورای نو اندیشان با حضور روسای ستاد سلامت و نمایندگان حوزه سلامت نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در راستای انتظارات جامعه پرستاری از دولت چهاردهم 4 تیر ماه 1403 در سالن شورای یک دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.

دانشکده پرستاری و مامایی، دکتر شهرزاد غیاثوندیان رئیس دانشکده ضمن تبریک عید ولایت و خیر مقدم به روسا و مدیران حوزه پرستاری و نمایندگان کاندیدای ریاست جمهوری، با اشاره به سوره والعصر بیان کرد: چندین سوره از قرآن با قسم آغاز شده است که اهمیت و عظمت زمان را بیان می کند، انسان با تلاش و مشقت و سپری کردن عمر در نهایت به دنبال نتیجه و دستاورد عمل خود است و زیانکار کسی است که از این فرصت به نحو مطلوب استفاده نکرده است. از آموزه‌های مورد تأکید در این سوره آن است که اصل سرمایه انسان عمر است که باید از آن در راستای توشه اندوزی برای زندگی درجهان آخرت استفاده کند تا دچار خسران نشود، با آنکه رنج و سختی در انسان نهادینه شده است و همه انسان‌ها در خسران هستند اما کسانی که ایمان و عمل صالح پیشه کنند و به صبر و حقیقت گویی که از ارکان ایمان است روی آورند از خسران در امان خواهند بود.

دکتر غیاثوندیان با اشاره به کلامی از امیرالمومنین از نهج البلاغه، فی تقلّب الْأحْوال تعرف جواهر الرّجال آگاهى بر گوهر آدم ها ، در دگرگونى شرایط، حاصل مى شود، بیان کرد: در عرصه های سخت و طاقت فرسا است که جوهره وجودی انسان ظهور پیدا می کند، امیدواریم دراین صحنه انتخاباتی، دولت آینده نیز بتواند با تلاش و ممارست فرصتی را برای مدیریت شایسته کشور داشته باشند.

دکتر عباس عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت ضمن گرامیداشت یاد و خاطره رئیس جمهور شهید و خدمات خالصانه و صادقانه آن خاطر نشان کرد: امیدواریم در کنار برنامه‌های متعالی که صاحبان رای آینده دارند این منش و روش شهید رئیسی نیز ادامه داشته باشد.

دکتر عبادی با اشاره به نقش و جایگاه پرستاران در جامعه و اثربخشی آنان در ساختار اقتصاد و سیاست گذاری سلامت، در حیطه آموزشی، پژوهشی و بین المللی به تشریح حرفه پرستاری پرداخت و بیان کرد: سالانه بیش از ۱۰ هزار دانشجو در مقطع کارشناسی ۱۰۰۰ دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد و ۱۰۰ نفر در مقطع دکترا در ۲۱۲ مرکز آموزش عالی به صورت دولتی و آزاد تربیت می شوند که این رشته نسبت به سایر رشته‌های علوم پزشکی ظرفیت و پراکندگی جغرافیایی بیشتری دارد. همچنین در آموزش این رشته توانسته ایم در سطح بین المللی نیز نقش آفرینی کنیم و در منطقهEMRO جز کشورهای پیشتاز باشیم .

وی در حوزه پژوهشی به ۱۶ مرکز تحقیقاتی و 1 شبکه ملی تحقیقاتی در حوزه پرستاری که با 35 مجله علمی پژوهشی در نمایه های بین‌المللی به نشر دانش تولید شده کمک می کنند، اشاره کرد، همچنین در انجمن های علمی که بعد از دوره سیزدهم به ۶ انجمن افزایش یافته که توانسته ایم در تولید دانش جز سرآمدان باشیم نیز اشاره نمود.معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به بهره مندی از تخصص و مهارت حرفه ای پرستاران در رشته‌های مختلف مدیریتی در مراکز درمانی، بیمارستان‌ها و استفاده از ظرفیت نیروی انسانی این قشر در ساختار سلامت، بیان کرد: با وجود میزان جمعیت بالا در حوزه پرستاری اما از این ظرفیت استفاده بهینه نشده است در حالی که این نیروی انسانی عظیم می‌تواند به ساختار نیروی سلامت کمک کند و در سطوح سیاست گذاری نقش آفرینی کند. همچنین ظرفیت‌های پنهان قابل استفاده این قشر در توسعه ساختار و تسری خدمات پرستاری به سطح جامعه از طریق Home care است که از لحاظ توسعه کمی، کیفی و پوشش بیمه‌ای آن مورد غفلت واقع شده است.

دکتر عبادی با بیان اینکه بی‌توجهی به حوزه سلامت پزشکان، پرستاران و ماماهادر واقع بی ‌اعتنایی به سلامت جامعه است که عدم نیروی انسانی کافی و حفظ کرامت آنان و پرداختی های مناسب، می‌تواند باعث آسیب جدی به مردم شود. احساس کرامت سازمانی و حرفه‌ای و عدم استفاده از ظرفیت‌ها و مهارت‌های آنان به میزان کافی از معضلات اصلی این حرفه بوده است که از معضل معیشیتی پرستاران پیشی گرفته است. امیدواریم که دولت آینده از ظرفیت‌های پنهان این حوزه در خدمات پرستاری در منزل و توسعه ساختار حوزه معاونت پرستاری و دسترسی به دانشگاه‌های علوم پزشکی، به بهره‌وری نیروی انسانی کمک حداکثری کنند و با بکارگیری نیروهای حد واسط از بار اقتصادی گزافی که بر نظام سلامت وارد است بکاهد، پروژه‌های در حال اقدام در این حوزه را به طور جدی پیگیری کند و در برنامه هفتم که لایحه قانون جامع پرستاری پیش بینی شده است، پیگیری ها و اقدامات لازم انجام شود.

جهانپور رئیس سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه سازمان نظام پرستاری از بزرگترین سازمان‌های صنفی و حرفه‌ای با حدود ۳۰۰ هزار عضو فعال در بخش‌های دولتی، خصوصی، مراکز دانشگاهی، آموزشی و پژوهشی است، گفت: رسالتی که قانون برای این سازمان تعیین کرده دفاع از حقوق مالی و معنوی جامعه پرستاری با هدف دفاع از حقوق مالی و معنوی مردم در تامین حقوق آنان در نظام سلامت است که امروز اگر هر دفاعی از این حقوق ‌شود به مردم باز می‌گردد که امیدواریم در دوره جدید با توجه به اینکه کادر پرستاری از لحاظ کمی و اثرگذاری و زمانی، بخش عظیمی از کارکنان نظام سلامت را تشکیل می‌دهد، در میزان نسبت پرستار به تخت بیمار در کشور حدود 8/0 ، 9/0 است که بسیار پایین‌ تر از استاندارد است و این میزان فشار کاری هم برای قشر پرستار هم برای جامعه آسیب رسان است دقت نظر داشته باشند و با استخدام ۲۰ هزار نیروی انسانی در سال این مشکل را حل کنند. حذف مالیات و اصلاح تعرفه گذاری و توزیع آن به صورت صحیح در بیمارستان‌ها و به کارگیری ۴ تا ۵ هزار پرستار فعال در دوران کرونا از دیگر اقدامات مورد انتظار از دولت چهاردهم است.

دکتر نجاتیان رئیس کمیسیون حقوقی شورای عالی نظام پرستاری، با بیان اینکه از مهمترین سنگ بناهای نظام سلامت حکمرانی نظام سلامت است گفت: در این دولت جایگاه حضور پرستاران در حکمرانی نظام سلامت مورد سوال است و اینکه چگونه می‌توانند در این حیطه به بهبود نظام سلامت کمک کنند؟ وی با بیان اینکه از حوزه پرستاری می توان در کاهش هزینه های پرداختی بیماران کمک گرفت، گفت: با بکارگیری ظرفیت دانش و مهارت پرستاران می‌توان در کاهش سهم پرداخت هزینه مردم و ساماندهی نظام تامین مالی نظام سلامت استفاده کرد. انتظار داریم که در این دوره جدید قانون جامع مراقبت‌های پرستاری Nursing Act که به عنوان لایحه برای تصویب به دولت داده شده بود. پیگیری‌های لازم انجام شود.

دکتر عباس‌زاده رئیس بورد پرستاری به مسائل و معضلات آموزش در حیطه پرستاری پرداخت و بیان کرد: با وجود قدمت بیش از ۱۰۰ ساله رشته پرستاری در کشور ساختار اساسی در برنامه‌ریزی آموزش پرستاری با حضور متخصصین این حوزه وجود ندارد که یکی از مهم‌ترین چالش‌های حوزه آموزشی است که برای تربیت ۷۰ هزار دانشجوی پرستاری در ۱۴ رشته تخصصی نیاز است که برای سیاست گذاری آموزش پرستاری یک ساختار جامع و مشخص از آموزش در حوزه پرستاری داشته باشیم.

دکتر رئیس کرمی نماینده دکتر پزشکیان به برنامه‌های این دولت در حوزه پرستاری پرداخت و گفت: افزایش تعداد دانشجویان بدون ایجاد زیرساخت و نیازسنجی قابل قبول نیست و در تمام رشته‌ها به خصوص در حوزه پرستاری نیز باید این موضوع اصلاح شود، در ۲۱۰ آموزش عالی پرستاری باید اعتبارسنجی مناسب صورت گیرد تا تربیت شدگان به لحاظ کیفی با صلاحیت و متخصص باشند، آموزش‌های عمومی باید به سمت آموزش‌های تخصصی پیش رود و توسعه پیدا کند.

وی بیان کرد: اکنون مشکل در افزایش تعداد آموزش دیدگان نیست بلکه مشکل در جذب نیروی انسانی است که باید ساختاری برای جذب دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی فراهم شود که میزان مهاجرت ازکشور نیز کاهش پیدا کند. پرستاران در جایگاه مدیران اجرایی باید حضور پیدا کنند که فرصت‌های شغلی جدیدی برای این حوزه قابل انجام است. افزایش و استخدام نیروی انسانی بر اساس قانون و بدون تبعیض نیز یکی از ضروریات است.

آنچه که در تعرفه گذاری مورد غفلت واقع شده است آن است که برای برنامه‌ریزی و توزیع آن از محیط آن حوزه استفاده نشده است تا توزیع عادلانه ای صورت گیرد که باید در توزیع و پرداخت آن نیز اصلاحاتی صورت گیرد، همچنین اضافه کاری اجباری به یک معضل اساسی تبدیل شده است که آن نیز باید مورد بررسی قرار گیرد. به یاد داشته باشیم که طرح و ارائه پیشنهادات آسان است آنچه که مهم است تامین منابع مالی است، کسانی که شناخت کافی در حوزه درمان دارند می توانند این امر مهم را درک کنند.

دکتر علی اکبر ساری نماینده دکتر زاکانی با بیان اینکه مشکلات و چالش‌های جامعه پرستاری اگر حل نشود ممکن است تبدیل به بحران شود، بیان کرد: برای کمبود جدی تعداد پرستاران و ظرفیت یک پرستار برای دو تخت، باید جذب سالانه ۱۵ هزار پرستار را برای یک برنامه ۴ ساله در نظر گرفت تا بتوان علاوه بر جبران کمبود ۶۰ هزار پرستار نظام سلامت بر تکریم پرستاران وکاهش فشار کاری آنان نیر گامی برداشت. برای مشکلات مالی پرستاران نیز باید قوانین را کامل، جامع و دقیق اجرا کنیم و از محل درآمد اختصاصی طرح دارویار و پزشک خانواده کارانه پرستاران را نیز در کنار کارانه پزشکان در نظر گرفته شود.

برای آموزش در این حوزه شاید لازم باشد که دوران آموزشی کوتاه‌تر شود و تمام پرستاران از ابتدای دوره بورسیه شوند تا بعد از فارغ التحصیلی بتوانند در داخل بیمارستان تعهدات خود را انجام دهند و سپس در آنجا نیز جذب شوند باید شرایط پرستاران در داخل کشور طوری فراهم شود که انگیزه برای مهاجرت آنان کاهش یابد. برای مشکل پرستاران دارای فرزند نیز باید شیفت های پاره وقت در نظر گرفت.
دکتر طبائیان نماینده دکتر جلیلی با بیان اینکه به معضلات و مشکلات حوزه پرستاری آگاهیم و کارهای کارشناسانه در این زمینه انجام شده است گفت: برای رفع بیشتر این مشکلات نیاز به همکاری بین بخشی است تا بتوان معضلات و مشکلات پیش رو را اصلاح کرد. محاسبات تعرفه گذاری و اضافه کاری از مواردی است که باید اصلاح شود. موضوع مالی پرستاران که یکی از معضلات اصلی آنان برای مهاجرت محسوب می شود به طور جدی باید پیگیری شود تا با کمبود نیروهای انسانی متخصص در جامعه مواجه نشویم .کیفیت آموزش و نگهداشت نیروی انسانی از مباحث مهمی است که باید زیر ساخت های مناسب برای تربیت متخصصان حرفه ای با دانش و مهارت کافی ایجاد شود.

قانون جامع پرستاری که در برنامه هفتم بیان شده است قطعاً اجرا خواهد شد و همچنین باید تضاد منافع حذف شود تا بتوان از ظرفیت‌های پرستاری در خدمات پرستاری بهره گرفت. انضباط مالی در وزارت بهداشت که بودجه مکفی دارد مهم است که باید این انضباط برقرار شود تا بتوان مشکلات را به درستی تصحیح کرد.

دکتر مشکی نماینده دکتر قالیباف به سه محور اصلی ارتقای نظام پرداخت و قانون تعرفه‌گذاری استانداردسازی نیروی انسانی و جایگاه حرفه‌ای پرستاری پرداخت و بیان کرد: نحوه محاسبات اضافه کاری و تعرفه گذاری پرستاران اشکالاتی دارد که باعث بی‌عدالتی های پرداختی در بخش‌های مختلف شده است که نقایص آن استخراج و بر اساس ی سیستم مدیریتی درست قابل حل خواهد بود. ایجاد فشار کاری زیاد که از دلایل مهم خروج همکاران از سیستم شده است که می‌توان با افزایش ضریب پلکانی در پرداختی های اضافه کاری این مشکل را تا حدودی مرتفع ساخت و مالیات ارائه خدمت از پرداختی‌ها حذف شود تا باعث ایجاد انگیزه در آنان شود.

همچنین درج فوق العاده خاص در حکم حقوقی بازنشستگی آنان نیز قابل اجرا است . برای رفع کمبود نیروی انسانی باید زیرساخت‌های حقوق و مزایا و موارد رفاهی فراهم شود تا انگیزه‌ای برای حضور پرستاران باشد و بی‌عدالتی‌های جذب آنان در دانشگاه‌های مختلف نیز حل شود، همچنین کرامت انسانی پرستاران در محیط کار باید حفظ شود تا انگیزه کاری در بین آنان افزایش یابد. با بکارگیری هوش مصنوعی برای کاهش فشار کاری خدمات نوشتاری پرستاران می توان از توانمندی علمی و حرفه ای آنان در درمان و مراقبت از بیماران بیشتر استفاده کرد. اعطای مسکن و مهد کودک‌های استاندارد از دیگر برنامه های قابل اجرا در این دولت خواهد بود.